Je droomt over wat je nodig hebt. Tal R

Iets nieuws zien is vaak heel verfrissend. Aan bekende werken ben ik soms al gewend als ik ze ga zien.
“Ga eens naar Tal R”, zeiden ze op de cursus. Hm, wel eens van gehoord, maar nooit gezien, dat was een mooie aanleiding om zijn eerste grote overzichtstentoonstelling van deze Deen te zien.
Zalen vol met objecten, een op de kop hangende zebra, reuze-schilderijen met treinen, een zaal bomvol schilderijen, een soort doolhof met volle wanden, een tiental stralenschilderijen, die me deden denken aan schilderijen gemaakt met van die verfcentrifuges. Ik liep wat onwennig door de zalen. Er waren weinig bezoekers, los van een stel meiden die selfies maakten.

Een feest van kleur

Toen ik alles gezien had, kreeg ik zin om nog eens te kijken. Niet, zoals ik vaak doe, schilderij voor schilderij, maar zaal voor zaal. Het was of Tal R de zalen had ingericht met wilde kleuren, fauves! Van de ene zaal werd ik vrolijk, de ander bracht me terug naar de jaren ‘70, bij de zebra voelde ik me begaan met het dier. En toen ik me opgenomen voelde in de sfeer, kwam een aantal werken naar voren en vroeg mijn aandacht. Het schilderij van de kamer waar je de doden zag, aanwezig in hun afwezigheid.

Veranda, 2010. De doden zijn medebepalend voor de sfeer

Een dood lichaam, weerloos en mooi. Een paars reuze-ei met glitters, vrolijk en over-the-top in een zaal mer zachte geluidjes. De uitbundige kleuren die de zaal met honderden werken bij elkaar leek te houden. Tal R gebruikt het hebreeuwse woord koboljnik; hij werkt met restjes.

Ik kreeg een gevoel van vrijheid, van niet teveel nadenken, leven, gewoon maken wat dicht bij je staat.
Je struikelde bijna over de werken in de ene zaal, de andere zaal was bijna leeg. In een andere kon je op een bijpassende bank gaan zitten en een zaal was een route.
Later zag ik het interview met Tal R. Deze Deen vertelde dat hij in de zaak van zijn vader was gaan werken, maar dat het niks voor hem was. Hij ging kunst maken, voelde de noodzaak om het wezen van een trein te onderzoeken. En zonder zich in de techniek te verliezen, was hij hier jaren mee bezig en maakte de serie Habakuk. Hij maakt wat hij nodig heeft.

Tal R schildert wat hem bezighoudt. Ik zag invloed van Matisse, Picasso en Marlene Dumas, maar het was ook weer heel anders. Het werkte aanstekelijk. Maar zo makkelijk is dat niet.

Adieu Interessant Ik schilder zoals anderen een lunchdoos samenstellen, zegt Tal R.