Geschilderd panorama

Een leuke bijkomstigheid van een verhuizing is dat er weer nieuwe musea in de buurt zijn. Bij mij in de omgeving zijn er honderden. Alleen al in Den-Haag zijn er tientallen. Ik sta te popelen natuurlijk om al dat moois (nog eens) te zien.
We gingen naar Den-Haag, naar Mauritshuis, Escher en Panorama Mesdag. Panorama Mesdag leek mij een curiosum, dat je eens gezien moest hebben. Een cultuurhistorisch monument.
Sinds het einde van de achttiende eeuw waren allerlei panorama's in Europa publiekstrekkers. De Slag bij Waterloo was destijds een commercieel succes, een spektakelstuk. Op die golf ging een Belgische onderneming mee en gaf in 1881 Mesdag de opdracht een panorama te maken. Ik lees dit in het boek van Jos. De Gruyter uit 1968 over de Haagse School, dat mijn vader me nagelaten heeft.

Het schilderij is 120 m. lang (in het rond) en 14 m. hoog en het oudste panorama dat nog op zijn oorspronkelijke plek hangt. Dat is trouwens te danken aan Mesdag zelf. Zijn panorama bleek geen commercieel succes en de Belgische onderneming ging tot liquidatie over. Mesdag besloot het gebouw en panorama zelf te kopen.

Het zand dat tussen het platform en het doek werd gestort moest dezelfde kleur hebben als het geschilderde strand. In het zand zijn helmgras, netten en een strandstoel geplaatst.

We lopen door Den-Haag langs allerlei galerieën en antiekwinkels. Panorama Mesdag is te zien aan de Zeestraat, naast een nieuw hotel. Het is net schoongemaakt, want door de bouwwerkzaamheden is het doek stoffig geworden.

We zien een aantal schilderijen van Willem Mesdag en Sientje Mesdag-Van Houten. Strand, bomschuiten, beschadigde bomschuiten, stillevens.
Dan lopen we door een donkere gang, met een paar ruitjes, waar je de ophanging van het doek kunt zien. Een wenteltrap omhoog en dan zijn we er.
Wow, het is prachtig. Ik zie eerst de gebouwen, de voorganger van het Kurhaus. Prachtig de diepte die je ziet. Het schilderij is fascinerend. Het strand, de zee, de lucht, het dorp Scheveningen.

Mesdag moest het schilderij in vier maanden maken. Breitner schilderde de cavalerie. Sientje Mesdag schilderde het vissersdorp.

Je staat op een platform en er is zand gestort in het deel naar het doek. Het is alsof je op een duin staat. Maar ook weer niet. Er is daglicht, maar wat het voor mij een vreemde ervaring maakt is dat er geen beweging is. Geen golven die op het strand aankomen, geen vogels, de cavalerie staat stil.
Het is een prachtig beeld van de vissersplaats Scheveningen. Het is echt een schilderij. Een prachtig zeegezicht. Gelukkig maar.

Mesdag schilderde zee, strand en boten. Theophile de Bock maakte het duinlandschap.