(Het koor van de) kathedraal van Beauvais

De kathedraal van Beauvais heeft naam: het heeft het hoogste koor ter wereld. Zo hoog dat het is ingestort, weet ik. Er naar toe lopend door Beauvais, torent de kathedraal boven je uit, alsof hij op een verhoging is geplaatst. Toen ik er voor stond zag ik dat de kathedraal Saint Pierre inderdaad een heel hoog gebouw is zonder torens met een bijzondere verhouding tussen hoogte en lengte. Een rijk bewerkt ingangsportaal was nergens te bekennen. Er stond wel een lager gebouw tegenaan geplakt. Ik moest me echt even goed oriënteren om te begrijpen wat ik zag. Ik zag onmiskenbaar een gotisch bouwwerk, met hoge ramen spitsbogen en steunberen en steunbogen. Wat ik zag was "slechts" een koor met straalkapellen en een halve zijbeuk. Het bouwwerk bestond uit verschillende lagen, waarvan vooral de enorm hoge ramen in het koor opvielen. Tussen de steunberen waren ijzeren stange bevestigd. Bij binnenkomst vielen de enorme houten stutten op die het bouwwerk overeind houden. De vloer was open om de stutten in de fundering te verankeren. 

De kathedraal is nooit afgekomen. In de concurrentiestrijd tussen de Noordfranse steden was Beauvais in 1225 één van de laatste waar werd besloten een kathedraal te bouwen, Dan moest het natuurlijk ook de hoogste worden. Het koor is een duizelingwekkende 48,5 m hoog en prachtig, heel elegant en intiem doordat het in verhouding smal is.

De Notre Dame de basse-Oeuvre achter de kathedraal van Beauvais. Bijna zestig jaar na de start stortte het bouwwerk, dat al wel in gebruik was, in, omdat de constructie niet stevig genoeg was. Het werd hersteld door extra pilaren toe te voegen in het koor, maar de kathedraal werd niet verder afgebouwd.

De kathedraal bevat daarom geen schip. Daardoor is de kerk die er ervóór stond, de Notre Dame de la Basse-Oeuvre, nooit afgebroken.Hierdoor is dit één van de best bewaarde karolingische bouuwerken in Frankrijk, met eronder de fundamenten voor het te bouwen schip, die op sommige plaasten meer dan 10 m . diep zijn. Een enthousiaste gids opende voor ons de deur naar deze Notre Dame en scheen met een zaklamp in de fundamenten. De kathedraal overleefde in deze staat de Honderdjarige Oorlog en het beleg van Beauvais.

Later, in de zestiende eeuw, werd een deel van de zijbeuk gebouwd, de zuidzijde, die nu nog toegang verleent aan de bezoekers. In de zestiende eeuw is eveneens, in plaats van een schip, een hoge toren gebouwd,de hoogste van zijn tijd,153 m. Maar ook die is ingestort en nooit weer opgebouwd.
Per slot van rekening zijn tijdens de franse revolutie de beelden onthoofd, is de kathedraal leegroofd en een "Tempel gewijd aan de Rede" geworden.In de Tweede Wereldoorlog is het ernstig beschadigd door een bombardement. In de jaren negentig en later bleken extra versterkingen nodig in de vorm van houten stutten en ijzeren versterkingen buiten, toen het gebouw wederom begon te wankelen. Uit onderzoek is inmiddels gebleken dat de constructie nooit heeft voldaan.

Kortom: hier is sprake geweest van overmoed, hubris zouden de Oude Grieken zeggen. De officiële lezing is nu dat er plannen worden gemaakt om het gebouw af te maken, maar er zijn nog geen tijdsplanning en financiering voor.

Ondertussen kun je binnen de oudste nog werkende uurwerk te wereld zien en het prachtige koor. En wie wil dat nou niet!