Zeg je Renaissance, dan zeg je ook Leonardo da Vinci. Zijn sterfjaar wordt zelfs gezien als het einde van de Hoog-Renaissance in Italië. Toch is zijn naam nog niet gevallen in deze blogs. Dat heeft te maken met zijn bekendste Schilderij, de Mona Lisa, geloof ik.
Ik heb een aantal schilderijen van hem gezien, in het Louvre, de Hermitage, het Uffizi en de Academie in Venetië. Er nog geen twintig bewaard zijn gebleven, toch heb ik ze niet allemaal gezien. Krakau heb ik bijvoorbeeld niet bezocht. En in Palazzo Vecchio in Florence is een paar jaren geleden nog een ontdekking gedaan, die ik nog niet heb gezien.
Wel heb ik zijn geboortehuis nabij Vinci bezocht en het museum over hem waar je zijn uitvindingen en ontdekkingen kunt zien. Dat was in het jaar dat mijn jongste zoon zijn profielwerkstuk van de middelbare school maakte. Zijn profielwerkstuk ging over Leonardo da Vinci.
Het fascineert me dat hij de natuur bestudeerde en zijn kennis, die gebaseerd was op waarnemingen, toepaste in zijn uitvindingen. Hij bestudeerde vliegbewegingen van vogels, tekende de verschillende standen van de vleugels en baseerde er een vliegtuig op. Hij heeft echt heel veel nieuw dingen gedaan.
Hij tekende de homo Vetruvianis, een mens in een cirkel, waar hij de verhoudingen schetste.
Hij volgde niet de kerkleer, maar bestudeerde de natuur.
Wat hij ook nog deed: hij organiseerde feesten, maakte beelden en was filosoof. Ongelooflijk.
Zijn ouders waren niet getrouwd, maar er is wel het een en ander over zijn vader bekend (meer dan van zijn moeder). Hij kon om die reden niet studeren. Dat weerhield hem er niet van uitvinder te worden.
Op jonge leeftijd ontdekte zijn vader zijn tekentalent en regelde dat de jonge Leonardo in de leer ging van Verocchio. Ik lees dit allemaal terug in het profielwerkstuk van mijn jongste zoon, dat ik laatst weer terugvond. Als je, zoals ik, verhuist, kom je van alles tegen.
Leonardo was echt een intrigerende man. Hij maakte oneindig veel aantekeningen, en alles door elkaar heen: financiële overzichten, tekeningen, ontwerpen, theorieën. Hij reisde en werkte in Milaan, Rome, Florence en Frankrijk en nam een aantal schilderijen overal mee naartoe. Hij werkte meer dan 30 jaar aan de Dame met de hermelijn en de Mona Lisa. Werd veroordeeld vanwege homofilie. Hij werkte in dezelfde tijd als Michelangelo, Bramante en Rafaël in Florence, maar trok, voor zover we weten, niet met hen op.
Het schilderij dat mij het meest aanspreekt is De dame met de hermelijn. Het hangt in Krakau, na allerlei omzwervingen. Het is een portret van de 16-jarige Cecilia Gallerani. Olieverf op paneel, een toen nieuwe techniek.
Een vrouw met een hermelijn in de armen tegen een zwarte achtergrond. Of nou ja, een hermelijn.. Hoewel het schilderij zo heet, zijn er allerlei lezingen wat het voor dier is. Ik hou het op een hermelijn, het is een wit dier, de hermelijn heeft een witte wintervacht. En bovendien was de bijnaam van haar minnaar "de witte hermelijn ".
Haar gezicht en handen zijn prachtig geschilderd, ze komt mooi naar voren door de effen donkere achtergrond. Ze aait de hermelijn en kijkt naar opzij. Ze draagt een voile om het haar en ze heeft een levendige expressie.
De Mona Lisa is om allerlei redenen bekend. Haar ogen volgen je als je langsloopt.
Ze lacht mooi, een mysterieuze lach, sfumato geschilderd net als de achtergrond. De kleuren vervagen, in de achtergrond ontstaat zo diepte. Ik vind de kleurstelling minder geslaagd, boven groenblauw en onder roodbruin. Haar houding, een beetje gedraaid met de prachtige handen op de leuning, en de huid van gezicht, hals en borst, zijn betoverend en bijna lichtgevend. Ook zij heeft een voile om haar haar. Maar als ik kijk, valt me telkens de ongelijke horizon op en vraag ik me af of hij daar in die jaren niet even aan had kunnen sleutelen..
No comments:
Post a Comment