Van Drachten tot Winterswijk tot Den Haag, overal is er aandacht voor De Stijl. Den Haag fleurt op van de gevels in primaire kleuren.
We gingen met zijn vijven naar het Haags Gemeentemuseum. Ik ging terug in de tijd, naar de jaren 80 toen er twee grote Stijl-tentoonstellingen waren, in Amsterdam en in Kroller Muller op de Veluwe.
Dat was voor Victory Boogie Woogie was aangekocht, de aankoop was in 1998. Die was nu het eindpunt van de meer dan 300 schilderijen tellende expositie, het laatste, uit 1944 daterende onvoltooide schilderij van Mondriaan, nog vol plakband, waar hij meer dan twee jaar eerder aan begonnen was.
De tentoonstelling nu in Den-Haag begon met nogal donkere landschappen. Later kwam het licht, met voor mij als hoogtepunt de duinen bij Domburg. Ik zag de theosofische mensfiguren en de bomen die steeds meer geabstraheerd werden.
Ik keek naar de abstracte werken uit de periode van 1921 - 1930 en vroeg me af wat ze met me deden.
De tentoonstelling was een soort reis door het hoofd van Mondriaan. Ik vond het zeer indrukwekkend dat hij zich bleef ontwikkelen, radicale consequenties trok uit wat hij dacht en dat omzette in beeld. De abstracten maakte hij toen hij vijftig was. Ik vond ze mooi. Ze vormden een rustpunt in de tentoonstelling. Zoals een regelmatig gezicht mooi is, misschien. Ik moest aan de beginzin van Anna Karenina denken: "Gelukkige gezinnen lijken allemaal op elkaar, maar elk ongelukkig gezin is ongelukkig op zijn eigen wijze".
Mondriaan was een idealist, hij was op zoek naar harmonie. En dat niet zozeer in schilderijen, als wel in de samenleving. De abstracte schilderijen waren er een voorproefje van. Hij vond zelfs dat kunst overbodig zou zijn in een perfecte samenleving. Een utopie, een onmogelijke werkelijkheid, is vaak beschreven, al lang geleden. Mondriaan vertaalde het in beeld. Wat mij betreft meer dan wie dan ook.
De eerdere schilderijen pasten in een stroming die Mondriaan beïnvloedden. Met De Stijl vormde Mondriaan met onder meer Theo van Doesburg een eigen stroming.
Het mooie van een utopie is dat het ideale bestaat. Een wereld zonder oorlog, tegenstellingen, botsende meningen. Geschetst in de bijbel, door Boeddha, door Marx. Het lastige aan een utopie vind ik dat het leven eruit is. Het is nu juist de kunst om met elkaar te leven op een prettige manier.
Ik vond de abstracten prachtig, een blik op echte harmonie.
Het beklemde me ook. Streng kwamen ze op me over. Geen diagonalen! Zwarte lijnen! Geen gemengde kleuren! Alsof emoties niet bestaan als je er niet over praat.
Ik was heel gelukkig met de ruitvorm en plakkertjes op Victory Boogie Woogie.
No comments:
Post a Comment