Rineke Dijkstra

Je mist meer dan je meemaakt. Martin Bril wist het al.
Al die prachtige tentoonstellingen, alleen al in Nederland. In het museum kom ik wel beroepsbezoekers tegen, die heel veel zien. Gewapend met museumkaart en seniorentreinkaart gaan ze vroeg op pad en vertrekken weer voor de spits om het maximale uit hun pasjes te halen.
Ze vertellen me hun verhaal en kennen de treintijden uit hun hoofd. Meestal met pensioen, maar laatst was er een rustige Zeeuw, die zijn hele leven voor zijn moeder had gezorgd. Sinds haar overlijden trok hij het land in. Hij vertelt me over de uitvaart van Gielliet de kunstenaar-pastoor in Zeeuws-Vlaanderen, die in zijn houten beelden liet zien wat hij eigenlijk wilde zeggen.
Soms help ik bezoekers herinneren wat ze zagen. "O, zag u de restauratie van de Rogier van der Weyden in het Mauritshuis!", zeg ik afgunstig. "Ik geloof het wel ja", mompelen ze.

Ik mis ook erg veel. Toen ik nog veel werkte was ik me dat niet zo bewust, maar nu lees ik er wel over, maar heb nog niet genoeg tijd om al dat moois en interessants te zien.
Ik miste de overzichtstentoonstelling van Rineke Dijkstra in De Pont. Maar ik zag haar werk ook op een aantal andere plekken. In de vaste collectie of in een thematentoonstelling. Wat een verrassing!
In 2017 in het Stedelijk Museum toen ze de Hasselblat-award had gewonnen. Naast Dianne Arbus, een van haar voorbeelden, in de vaste collectie van het Moma in San Francisco. In Stage of being in Museum Voorlinden.

Strandfoto van Rineke Dijkstra in San Francisco

Dianne Arbus

In Voorlinden hing werk van haar in de buurt van onder meer Louise Bourgeois.
Je herkent haar werk meteen. De schuchtere jongeren aan het strand, stierenvechters na de strijd, de jonge moeders die hun baby onwennig vasthouden.

In Voorlinden blijf ik stilstaan bij de moeders met kind. Een klassiek gegeven in de schilderkunst, ik heb duizenden Maria's met kind gezien. Hier zie ik foto's van jonge vrouwen. De foto's zijn uit 1994, in dat jaar kreeg ik ook een kind.
De houding van de vrouwen is kenmerkend voor Rineke Dijkstra's. Geen poses, het kind tegen hun blote lichaam gedrukt. Ik voel het weer, hoe dat voelde toen, het gladde kind op mijn buik dat meteen ging drinken. De ene vrouw heeft een broekje van gaas aan, het enorme kraamverband duidelijk zichtbaar. Als ik langer kijk zie ik bij Tecla een straaltje bloed langs haar been lopen.

Tecla gefotografeerd door Rineke Dijkstra

Spiralen van Louise Bourgeois