Inside San Gigminano

In San Gigminano is het natuurlijk heerlijk om door het stadje te lopen. Maar ook binnen is er veel te beleven. Eeuwenoude fresco's lokken je van het terras naar binnen.
De stad is al van verre te zien. Er zijn nog 13 torens, ook nabij Volterra en Tavernelle is de gekroonde heuveltop goed herkenbaar.

Hoe zal het aanzicht geweest zijn toen er 75 torens waren? Je kunt de maquette bekijken en je ziet het op het schilderij van de heilige die San Gigminano in zijn hand houdt.

Ook Ghirlandaio schilderde de stad met de torens. De stad is te zien op een fresco in de Collegiata, de kerk, in de kapel gewijd aan Santa Fina. Ghirlandaio schilderde er een fresco van Santa Fina met op de achtergrond de stad. Daarmee bracht hij diepte in de schildering, iets nieuws in die tijd.

Er zijn verschillende lezingen over de functie van die torens: dienden ze om de lange doeken die met saffraan geverfd waren te drogen te hangen of was het machtsvertoon van de vele rijke families in de stad? Aan de buitenkant moeten kleurige banieren gehangen hebben. Als ik me dat voorstel, zie ik de decors van de klassieke film Spartacus voor me. De stad van witte en roze steen is nu prachtig, maar in de Middeleeuwen moet het er nog indrukwekkender geweest zijn: je liep er in een het woud van kleurige torens. Zeker als eens in het jaar het feest van Santa Fina werd gevierd en de stad met bloemen werd versierd. Fina stierf op 15- jarige leeftijd aan haar ontberingen. Ze at amper en had haar leven gewijd aan bidden. Al snel na haar dood werd ze vereerd met een kapel in de Collegiata en het feest dat nu nog steeds wordt gevierd.

De rijke families waren machtig, maar luisterden naar de inwoners van de stad. Ze overlegden al aan het eind van de dertiende eeuw met een raad van 1200 burgers. Het eeuwenoude gemeentehuis en het huis van de Podestà, de machthebber, ademen historie. Dante sprak hier een beroemde rede uit, in een zaal met een prachtig fresco van de Tronende Madonna. Wonderlijk, religie in de raadzaal? Met de ogen van nu wel. Toen herinnerden de vele schilderingen met Maria de machthebbers eraan dat alleen met de hulp van Maria goede besluiten genomen konden worden.

In de Renaissance werden voor het eerst portretten gemaakt van welgestelde burgers. Pas veel later zag je taferelen van het dagelijks leven op schilderijen. De beroemde portretten van een echtpaar uit Urbino werd in 1465 gemaakt. Piero della Francesco maakte de portretten die bekend zijn geworden onder de naam Montefeltro-diptiek. Ze zijn gedetailleerd geschilderd, je kunt bij de man goed zien dat zijn neus eens gebroken was geweest. De vrouw draagt kostbare sieraden en kleding. Van portretten nog geen spoor in de raadzaal in San Gigminano. Maar in het huis van de Podesta kun je scènes uit het dagelijks leven uit het begin van de veertiende eeuw zien. Ze gaan over het huwelijk. Naast een fresco met een huwelijksceremonie zien we op een ander een man en een vrouw in bad.

De fresco's zijn van Memmo di Filipuccio. Op het laatste zien we een man in bed stappen. Er ligt een vrouw in het bed. Een bediende houdt het gordijn van de alkoof omhoog, wat de indruk versterkt van een inkijkje in het privé-leven van dit echtpaar.

Deze fresco's zijn zo'n 135 jaar ouder dan de Montefeltro-diptiek waar het Uffizi in Florence, terecht, zo trots op is.